مقاله ام به خاطر کیفیت پایین رد شده، چه کار کنم؟
چاپ مقاله ام در فلان نشریه معتبر دانشگاهی به خاطر کیفیت پایین رد شده، چه کار کنم؟ هر دانشجو یا پژوهشگر دست‌کم یکبار تجربه نگارش مقاله ای را داشته که از طرف یک مجله علمی پرتیراژ مردود می‌شود. در اینجا گزینه‌های مختلفی وجود دارد:
- به سختگیری مسئولین نشریه بطور کتبی شکایت کنید،
- مقاله را بازنویسی و دوباره به همان‌جا ارسال کنید،
- مجله مناسب دیگری پیدا کنید. داده‌های حاصل از کوشش تحقیقاتی و دانشگاهی ارزشمند است و بالاخره باید در جایی منتشر شود.
چرخۀ انتشار مقاله های علمی همیشه تکرارشونده بوده است. اول باید نسخه پیش‌نویس را آماده کنید چند بار مورد بازخوانی و ویراستاری قرار دهید. سپس از همکاران، هم‌رشته‌ای‌ها و کارشناسان موضوع نظرخواهی می‌کنید. در مرحله بعد، باید متن را به جایی برای ترجمه تخصصی به زبان مجله بدهید.
در جهانی آرمانی، چنین محصول پالوده‌ای بی‌تردید باید در اولین درخواست چاپ شود. با این حال، شواهد نشان می‌دهد 21% از مقاله‌های انگلیسی بدون آنکه توضیحی به پژوهشگر داده شود بلافاصله رد می‌شوند؛ حدود 40% از مقاله‌ها پس از مرور و بررسی از سوی هیئت‌تحریریه مجله مردود اعلام می‌شوند.
راهکارها
با توجه به اینکه حتی نابغه‌های دانشگاهی هم ناگزیر با چنین تجربۀ تلخی روبرو می‌شوند، مقاله نویسان یا مترجمان آنها نباید نگران این باشند که از مردودی جلوگیری کنند. بلکه باید بدانند پس از چنین اتفاقی چه چاره‌های مفیدی وجود دارد.
همانطور که بالاتر اشاره شد، برخی مقاله ها پیش از آنکه مرور شوند به خاطر موضوع نامرتبط از صف پذیرش بیرون می‌روند. در چنین شرایطی وقت را از دست ندهید و فوراً مجله های دیگری برای درخواست چاپ بیابید.
گذشته از نگارش ضعیف پژوهشگر در زبان اصلی، گاهی علت مردودی به ترجمه ناشیانه مربوط می‌شود. در این حالت اگر مترجم نتواند کاری برایتان انجام دهد، مجبور می‌شوید هزینۀ جداگانه‌ای برای بازنویسی در جایی دیگر پرداخت کنید.
چنانچه مسئولان مجله برایتان نظرها یا ایرادهایی درباره متن فرستاده باشند، بسیار سودمند خواهد بود. حتی اگر مقاله در آنجا منتشر نشود، باز هم سرنخ‌های خوبی در اختیار دارید تا محتوای مقاله را بهبود دهید. در اینجا به پنج اقدام رایج پس از مردودیِ مقاله می‌پردازیم:
1) ارسال شکایت‌نامه
هر نشریه ای برای خودش سیاست‌ها و ضوابطی برای پاسخگویی به شکایت در مورد تصمیم‌های پذیرش یا رد مقاله دارد. در مقام نویسنده و پژوهشگر که وقت و انرژی گران‌بهایی برای نگارش صرف کرده‌اید، باید از حقوق‌تان دفاع کنید، اما شکایت را بر اساس منطق پیش ببرید نه احساسات لحظه‌ای.
اگر سوءتفاهم یا خطایی خاص باعث شده تا هیئت‌تحریره برچسب مردودی به مقاله بزند، منظورتان را از آن قسمت‌ها خیلی واضح و مودبانه توضیح دهید بدون آنکه به شخصیت مسئولین مجله بی‌احترامی کنید یا جنجال بیهوده راه بیاندازید.
البته فراموش نکنید شکایت‌هایی که در مورد حوزه مطالعاتی نشریه یا میزان اثرگذاری مقاله تان در رشته‌ای اختصاصی باشد معمولاً به نتیجه‌ای نخواهد رسید. این پیش‌نیازها بطور کلی برای تمام درخواست‌ها رعایت می‌شود و اغلب در وبسایت هر نشریه گوشزد شده است.
2) ارسال دوباره به همان مجله
مجله امکان دارد درخواست اولیه برای چاپ مقاله را رد کند ولی در نامه‌ای از شما پژوهشگر بخواهد ایرادهای مشخصی را برطرف کنید و متن را دوباره بفرستید. اگر واقعاً دوست دارید در همان مجله چاپ شود، چاره‌ای نیست جز اینکه قواعد سختگیرانه را رعایت کنید و سراغ گزینه‌های دیگر نروید.
یادتان باشد برخی مجله ها در نامه مردودی بطور صریح اشاره می‌کنند که هر گونه نسخۀ ویراسته از مقاله را در آینده قبول نخواهند کرد. بنابراین بیهوده پافشاری نکنید و در عوض به دنبال مجله متفاوتی بگردید.
3) بازنویسی و ارسال به مجله‌ای دیگر
سومین راهکار تا اینجا از همه رایج‌تر است. بسیار بادقت و موشکافانه به بررسی نظرهای مجله بپردازید و نسخه پیش‌نویس مجله را از هر گونه ایراد پاک کنید. سپس به مجله دیگری درخواست چاپ بفرستید. البته حواستان باشد جزئیات مربوط به نامه و مشخصات مقصد جدید را اصلاح کنید.
4) ارسال به مجله‌ای دیگر با همان شکل
این گزینه بسیار آسان به نظر می‌رسد ولی همیشه جواب نمی‌دهد. وقتی ایرادهایی که مجله‌ای دیگر مطرح کرده پیش خودتان نادیده بگیرید، یعنی در درجه اول وقت و زحمت خودتان را برای درخواست و انتظار برای چاپ هدر داده‌اید. بعضی از نظرهای هیئت‌تحریریه به احتمال قوی می‌تواند کیفیت مقاله را افزایش دهد، حتی اگر بقیه ایرادها منصفانه نباشد.
ممیزهای تازه‌کار در هر نشریه معمولاً روی قسمت‌های خاصی کلید می‌کنند، بنابراین فرصت دارید این گونه مسائل را پیشاپیش برای ارسال به مجله های دیگر رفع کنید. جالب است بدانید نسخه دست‌نویس یک مقاله شاید در مجله‌های مختلف توسط افراد یکسانی مرور و بررسی شوند. پس اگر رغبت نکرده باشید تغییری در مقاله بدهید، شک نکنید که رأی آنها هم عوض نخواهد شد!
5) مقاله را چال کنید
یعنی چی؟ مقاله را گوشه‌ای از کشوی میز تحریر رها کنید. این تصمیم شاید از راحت‌طلبی ریشه بگیرد، چون دیگر حوصله ندارید به جایی درخواست مجدد بدهید. با این کار هیچ خدمتی به جامعه علمی و دانشگاهی نخواهید کرد. اطلاعات و یافته‌هایی که گردآوری کردید شاید به درد پژوهشگران دیگر بخورد، شاید پنجرۀ تازه‌ای در تحقیقات آن رشته باز کند.
با اینکه این روزها سخت می‌توان کمبود اطلاعات در رسانه‌ها را باور کرد، اما نشر مطالب علمی در قالب مقاله یا کتاب هنوز با کمبود مقداری مواجه است.
نسخه‌برداری از این مطلب همراه با ذکر منبع مانعی ندارد.
مطالب مرتبط:
- تلاش پژوهش; ده دلیل عمده که مقاله پژوهشگر برای انتشار در مجله پذیرفته نمی‌شود
- ارسال مقاله به یک مجله چه مراحلی دارد؟
- چاپ مقاله در نشریه های معتبر: نکاتی مفید برای پژوهشگر درباره پرداخت های بین‌المللی
- مقاله های دانشگاهی: +5 گنجینه آنلاین برای دریافت مقاله انگلیسی رایگان
- چگونه مناسب‌ترین مجله خارجی را برای چاپ مقاله پیدا کنم؟
- مقاله‌های دانشگاهی برمبنای چه معیارهایی ارزیابی کیفی می‌شوند؟
- ویژگی‌های یک چکیده خوب برای مقاله چیست؟
