بایگانی دسته بندی ها: ترجمه اسناد و مدارک

در قسمت‌های اول تا چهارم، هشت دانشگاه برتر جهان را از فهرستی ده‌تایی معرفی کردیم که هیچ ترتیب خاصی نداشت. مطالعۀ این مطالب به متقاضیان مهاجرت و اقامت تحصیلی کمک می‌کند تا با گلچینی از مراکز آموزشی جهان بیشتر آشنا شوند و تصمیم آگاهانه‌تری بگیرند. در این رتبه‌بندی، به معرفی دو دانشگاه آخر بطور خلاصه می‌پردازیم.

6. دانشگاه کمبریج

این دانشگاه در قلب شهر باستانی کمبریج، 80 کیلومتر دورتر از لندن، واقع شده و در حقیقت یک نهاد پژوهشی عمومی محسوب می‌شود که به بیش از 18 هزار دانشجو از هر گوشه کره خاکی خدمترسانی می‌کند.

دانشگاه کمبریج شامل چندین ساختمان است و به 31 دانشکده مستقل تقسیم می‌شود. بسیاری از این ساختمان‌های قدیمی‌تر درست برروی رودخانه مشهور کَم قرار گرفته‌اند. درخواست‌های ثبت‌نام بطور مستقیم به هر دانشکده ارسال می‌شوند و ارتباطی به کل دانشگاه پیدا نمی‌کند. دانشجویان در داخل محیط دانشگاه زندگی می‌کنند و جلسه‌های تدریس در گروه‌های کوچک برگزار می‌شود.

شش مدرسه آکادمیک از جمله هنر و علوم انسانی، زیست‌شناسی، پزشکی بالینی، علوم انسانی و اجتماعی، فیزیک و فناوری در تمام دانشکده‌های کمبریج پخش شده‌اند. این دانشگاه در مجموع حدود 150 دانشکده و موسسه را دربرمی‌گیرد.

دانشگاه کمبریج در سال 1209 میلادی تأسیس شد و از این لحاظ چهارمین مرکز علمی قدیمی جهان به شمار می‌رود که قدمتی 800ساله دارد. همچنین دومین دانشگاه قدیمی در کشورهای انگلیسی‌زبان محسوب می‌شود. دانشجویان در اینجا 20 درصد از جمعیت شهر را تشکیل می‌دهند و اغلب دانشکده‌های قدیمی نزدیک مرکز شهر واقع شده‌اند.

کمبریج بطور گسترده‌ به عنوان شهری سرزنده برای تحصیل به شهرت رسیده است. از نظر علمی، این دانشگاه دارای بیش از 100 کتابخانه است که در کل بالای 15 میلیون عنوان کتاب نگهداری می‌کند. در اینجا همچنین 9 موزه با شهرت جهانی برای هنر، علم و فرهنگ وجود دارد. این موزه‌ها همراه با یک باغ گیاه‌شناسی در تمام طول سال برای بازدید عموم در دسترس هستند.

فعالیت‌‌های فوق‌برنامه به دانشجویان فرصتی می‌دهد تا به انجمن‌های محبوب دانشگاه در موسیقی، سیاست و صدها زمینه‌ دیگر بپیوندند. زمین ورزش در کمبریج نیز بسیار عظیم است و تجهیزات آن بیش از 80 رشته ورزشی را پوشش می‌دهد.

دانشگاه کمریج شمار فراوانی از ریاضیدانان، دانشمندان، سیاستمداران، حقوقدانان، فیلسوفان، نویسندگان، هنرپیشگاه و سران دولت‌ها را ترتیب کرده است. نود و هشت نخبه نوبل و پانزده نخست‌وزیر بریتانیا در کمریج تحصیل کرده‌اند.

 

5. دانشگاه آکسفورد

به عنوان قدیمی‌ترین دانشگاه در جهان انگلیسی‌زبان، آکسفورد در حقیقت آنقدر باستانی است که تاریخ تأسیس آن مشخص نیست! با این حال، تصور می‌شود آموزش در این امکان از قرن یازدهم میلادی آغاز شد.

دانشگاه آکسفورد در داخل و اطراف مرکز قرون‌وسطایی شهر آکسفورد قرار دارد که شاعر قرن نوزدهم متیو آرنولد به آن لقب «شهر رویاییِ مناره‌ها» داد. این مجموعه دربرگیرنده 44 دانشکده و سرسرا است، همراه با بزرگترین کتابخانه موجود در بریتانیا.

حدود 22 هزار دانشجو در آکسفورد تحصیل می‌کنند که نیمی از این جمعیت در مقطع کارشناسی هستند و چهل درصد دانشجویان خارجی. در واقع یک‌چهارم از اهالی شهر آکسفورد دانشجو هستند و همین چهرۀ جوان‌ترین شهر بریتانیا را به آن می‌بخشد.

دانشگاه آکسفورد هیچ پردیس اصلی ندارد. در عوض، ساختمان‌ها و امکاناتش در پیرامون مرکز شهر پخش شده‌اند. هر دانشکده دارای ویژگی‌ها و آداب متمایزی است که از لحاظ تاریخی اغلب به چند سده قبل بازمی‌گردند. این دانشکده‌ها هر کدام نهادی خودمختار هستند که ثبت‌نام دانشجویان را بطور مستقیم قبول می‌کنند. چهار رشتۀ آکادمیک در این دانشگاه ارائه می‌شود: علوم انسانی، ریاضیات، علوم فیزیک و حیات، پزشکی و علوم اجتماعی. مهمترین نقطۀ اتکای آکسفورد همان علوم است و رتبه اول را برای پزشکی در جهان دارد.

دانشجویان می‌توانند زمان‌شان را برای مطالعه دروس بگذرانند یا از فعالیت‌های فوق‌برنامه بهره‌مند شوند. روح موسیقیایی قدرتمندی در محیط آکسفورد وجود دارد، چون باشگاه‌ها و انجمن‌ها تمام ژانرها را کار می‌کنند، از جاز گرفته تا کلاسیک. آکسفورد همچنین رتبه بالایی از لجاظ ورزش دارد و قایق‌رانان آن هر سال در مسابقه معروف دانشگاه برروی روخانه تیمز شرکت می‌کنند. علاقه‌مندان به نمایش و تئاتر هم بی‌نصیب نمی‌مانند، چون آکسفورد میزبان یکی از بزرگترین و پویاترین صحنه‌های نمایش در کشور به شمار می‌رود.

در پایان، آکسفورد دارای شبکه‌ای از نخبگان است که بالای 250 هزار عضو دارد، شامل بیش از 120 مدال‌آور المپیک، 26 برنده جایزه نوبل، هفت شاعر برجسته و بیش از 30 رهبر جهانی مانند بیل لینتون، ایندیرا گاندی و 26 نخست‌وزیر بریتانیا.

 

نسخه‌برداری از این مطلب همراه با ذکر منبع مانعی ندارد.

مطلب مرتبط: مجله‌های دانشگاهی چگونه در سامانۀ نمایه‌سازی علمی (ISI) ارزیابی می‌شوند؟

آیا ترجمه ماشینی روزی جایگزین ترجمه انسانی خواهد شد؟

ترجمه در سطح کلان ابزاری بنیادی برای برقراری ارتباط میان دولت‌ها و شرکت‌های بازرگانی با مردم و مشتریان است. برای انجام ترجمه‌های عادی یا به مترجم‌های مستقل مراجعه می‌شود یا به بنگاه‌های ترجمه. با این حال، در سالهای اخیر رقیب تازه‌ای در صنعت ترجمه ظهور کرده که در برخی حوزه‌ها و در برخی زوج‌زبان‌ها هر روز محبوب‌تر می‌شود.

ترجمه ماشینی در چند دهه گذشته بطور چشمگیری گسترش پیدا کرده و اکنون به برهه‌ای رسیده که اغلب دانشجویان از خدمات ترجمه ماشینی برای انجام تکالیف مربوط به خود در زبان‌های خارجی بهره می‌گیرند. در این مطلب می‌‌خواهیم به پنج دلیل عمده‌ای بپردازیم که چرا ترجمۀ ماشینی به این زودی‌ها قادر نخواهد بود جای مترجم‌های انسانی را بگیرد.

مطلب مرتبط: ترجمه ماشینی عصبی چیست؟

ترجمه انسانی

در ظرف چند سال گذشته، هر چه برنامه‌های یادگیری درباره محتوای واژگانی پیشرفت می‌کند مترجم‌های ماشینی هم دقیق‌تر می‌شوند. دلیلش همان دگرگونی خیره‌کننده فناوریِ محاسبات رایانشی است که هر صنعتی را به فکر بهره‌گیری از هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی برای بهبود کارایی می‌اندازد. به نظر می‌رسد شرکت‌هایی مانند گوگل و مایکروسافت در مورد توسعه ترجمه خودکار بی‌اندازه جدی هستند.

این روزها ماشین‌ها در کارخانه‌ها و دفاتر مختلف دارند جایگزین آدم‌ها می‌شوند و این روند به مرور زمان بی‌رحمانه‌تر هم خواهد شد. با این حال، کسی با اطمینان نمی‌گوید که ترجمه انسانی بطور کامل جایش را به مترجم‌های ماشینی خواهد داد. پرسش زیربنایی این است که مترجم‌های ماشینی چقدر کارا هستند و آیا می‌توانند مترجم‌های انسانی را بیکار کنند؟ کدام از لحاظ کیفیت بهتر است؟ پاسخ چندان سخت نیست. ماشین هرگز قادر نخواهد بود حتی از لحاظ سرعت یادگیری انسان را شکست دهد چه برسد به دقت و کارایی. بگذارید در ادامه به پنج دلیل آشکار اشاره کنیم که چرا مترجم ماشینی هیچ وقت موفق نمی‌شود جای مترجم انسانی را بگیرد.

1) ماشین نمی‌تواند فرهنگ‌ها را درک کند

هیچ راهی برای برنامه‌ریزی ماشین وجود ندارد تا ریزه‌کاری‌های فرهنگی را درک کند. فرهنگ در کشورهای مختلف دارای ترکیب واژگانی متفاوتی است و رابطه یک‌به‌یک با فرهنگ‌های دیگر ندارد. ماشین‌ها آنقدر پیچیده نیستند که اصطلاح‌های عامیانۀ تازه و حتی در برخی مواقع اسامی خاص را تشخیص دهند. در مقابل، گویشوران بومی هر زبان که به بافت فرهنگی و معناهای چندگانه واژگان به اندازه کافی آشنا هستند و در بطن جامعه زندگی می‌کنند، به‌راحتی معادل‌های مناسب را برای هر ترکیب فرهنگی جدیدی در زبان مقصد پیدا می‌کنند.

در حوزه ترجمه شفاهی، برخی واژه‌ها املای یکسانی دارند اما وقتی در لهجه‌های مختلف بطور متفاوتی تلفظ می‌شوند معنای ضمنی دیگری می‌گیرند. تنها یک مترجم انسانی می‌تواند این جزئیات را تشخیص دهد و از معادلیابی تحت‌اللفظی پرهیز کند. سرعت یادگیری ماشین آنقدر نیست که با آهنگ ابداع واژگان فرهنگی با معناهای بی‌سابقه برابری کند. مترجم انسانی آنقدر در فرهنگ و رسانه‌های مربوط به آن غرق می‌شود که در هر لحظه می‌تواند معناهای قدیمی را از معناهای امروز متمایز کند.

مطلب مرتبط: آیا ترجمه ماشینی روزی جایگزین ترجمه انسانی خواهد شد؟

2) ماشین نمی‌تواند واژه را به بافتار متن ربط دهد

در هر زبانی، واژگانی چندپهلو وجود دارد که ترجمه‌اش برای ماشین دشوار می‌شود، به‌خصوص در متون ادبی و مطبوعاتی که باید ابتدا بافتار تعیین شود و بعد مفهوم واقعی واژه‌ها شناسایی گردد. برخی عبارت‌ها و جمله‌ها حتی برای انسان هم در نگاه نخست ترجمه‌ناپذیر به نظر می‌رسند چه برسد به ماشین‌ها. برای نمونه، اگر ماشین بخواهد عنوان فیلم Fifty Shades of Gray را به فارسی ترجمه کند، بدون شک دچار دوگانگی می‌شود: 1) پنجاه ته‌رنگ خاکستری، 2) پنجاه ته‌رنگ گری (آخرین کلمه به نام قهرمان داستان اشاره می‌کند و جناس تام است).

البته در سالهای اخیر، ترجمه ماشینی به سبک آماری (SMT) پیشرفت‌های حیرت‌انگیزی کرده است و ماشین برای مثال ارتباط خوبی میان معادلیابی واژگان تخصصی پزشکی و بافتار متن برقرار می‌کند. با این حال، اگر متنی رسمی سرشار از واژگان نوترکیب تخصصی را به ماشین بسپاریم، بی‌دقتی‌هایی در زبان مقصد دیده خواهد شد که درک مخاطب را به هم می‌ریزد و گاهی جمله‌ها معنای منطقی ندارند.

3) محلی‌سازی ماشین برای زبان‌های مختلف دشوار است

عبارت‌های تازه بسته به لهجه هر روز به هر زبانی معرفی می‌شوند. مترجم ماشینی قادر نیست همگام با انسان در  جریان این تحولات قرار بگیرد. از آنجا که ماشین به اصول محلی‌سازی و زیروبم هر زبان آشنا نیست، مجبور می‌شود بطور منظم عبارت‌های جدید را بر مبنای بسامد آنها در بافتارهای جدید بیاموزد تا بتواند معادلیابی درستی اجرا کند.

وقتی می‌گوییم «بیاموزد» به معنای پردازش داده‌های جدید ذخیره‌شده در حافظه سخت است، نه هوش انسانی. به عبارت دیگر، ماشین باید بطور مداوم با الگوریتم‌های تازه برنامه‌نویسی شود و همین بسیار پرزحمت و زمانبر خواهد بود.

4) ماشین نمی‌تواند سبک و لحن را بازتولید کند

هر سند نوشتاری دارای سبک و لحنی متفاوت است؛ امکان دارد شعرگونه باشد، طنز یا تبلیغاتی. ماشین از تشخیص اینها عاجز می‌ماند. تنها مترجم انسانی قادرست واژگانی متناسب با آن سبک و لحن بسازد، چون مسئله در اینجا دیگر یافتن نیست بلکه ساختن است.

بطور خاص، متن‌های ادبی و مطبوعاتی همیشه برای ماشین چالش‌برانگیز می‌شود. مترجم انسانی ماهر و حرفه‌ای بطور طبیعی روح متن را درک می‌کند و ترجمه در زبان مقصد بوی ربات نمی‌دهد.

5) ترجمه بدون ویرایش انسانی کامل نمی‌شود

به یک جمله فارسی یا هر زبان که مادرزادی آموخته‌اید نگاه کنید. اگر الفبای تمام واژه‌ها را کمی جابه‌جا گذاشته باشند باز هم تداخلی در فهم ایجاد نمی‌شود. حالا فرض کنید مترجم ماشینی با غلطی املایی یا دستوری در زبان مبدأ روبرو شود. ماشین‌ها از هوش مصنوعی بهره می‌برند که هر روز بیشتر از دیروز رشد می‌کند. با این حال، هوش ماشینی به گرد پای انسان هم نمی‌رسد.

بله، درست است که ماشین‌ها حافظه قوی‌تر و سرعت بالاتری در پردازش دارند، اما اینها همگی به تولید نسخه‌ای ابتدایی از ترجمه هر متن کمک می‌کند. بعد از اینکه خروجی ماشین بیرون بیاید، بازخوان انسانی و ویراستاران حرفه‌ای باید متن را بررسی و با توجه به هدفی که دارند بازنویسی کنند. مشکل اینجاست که گاهی فرایند ویراستاری انسانی روی نسخه ماشینی از خود ترجمه انسانی مستقیم به‌مراتب پرزحمت‌تر و هزینه‌برتر می‌شود!

 

نسخه‌برداری از این مطلب همراه با ذکر منبع مانعی ندارد.