هزینه ترجمه زیرنویس فیلم چگونه محاسبه می‌شود؟

هزینه ترجمه زیرنویس فیلم چگونه محاسبه می‌شود؟

هیچی مثل تماشای یک فیلم دوبله‌شده به فارسی در تلویزیون یا شبکه آنلاین نیست، اما این روزها هر از گاهی مجبور می‌شویم نیمی از تمرکز و دقت‌مان را برای خواندن زیرنویس در پایین قاب هدر دهیم، بگذریم از اینکه سرعت روخوانی بطرز وحشتناکی کندتر از شنیدن است.

به هر حال، دهکده جهانی حکم می‌کند محتوای چندرسانه‌ای در یک کشور دیگر به مردمان خودش محدود نباشد؛ خواه دوبله یا زیرنویس، مخاطبان از فرهنگ‌ها و زبان‌های گوناگون به تماشای آثار بین‌المللی علاقه‌مند می‌شوند.

نرخ‌های جاری

در ایران، نرخ‌های مختلفی برای ارائه خدمات زیرنویس پیشنهاد می‌دهند، اما واحد اندازه‌گیری تقریباً در بیشتر موارد «دقیقه» است؛ اینطوری هر دو مشتری و مترجم که یکدیگر را در هر لحظه از دورکاری نمی‌بینند، بطور شفاف به قیمتی منصفانه می‌رسند.

در مورد مترجم‌هایی که بطور حضوری در دفتر و زیر نظر مدیر پروژه فعالیت می‌کنند، قضیه فرق دارد؛ یعنی دستمزد را می‌توان ساعتی حساب کرد.

در هر حال، ما در این مقاله بطور مستقیم به ارقام نمی‌پردازیم و توصیه‌ای نمی‌کنیم، بلکه قصد داریم راهنمایی کیفی برای اهالی این حوزه فراهم کنیم‌.

بطور کلی، هزینه نهایی ترجمه زیرنویس به شش عامل بستگی دارد: 1) مدت، 2) زوج‌زبان، 3) موضوع،4) فشردگی، 5) کیفیت صوت/تصویر، 6) قالب مقصد. هر کدام از این عوامل کلیدی را در ادامه بررسی می‌کنیم.

1) مدت:

منظور همان زمان بر حسب دقیقه است که طول می‌کشد اثر چندرسانه‌ای به پایان برسد. بطور طبیعی هر چه مدت یک فیلم بیشتر باشد، هزینه ترجمه زیرنویس آن به زیانی دیگر افزایش می‌یابد.

با این پیش‌فرض که هر دقیقه بطور متوسط حاوی 90 واژه گفتار باشد، یک مترجم حرفه‌ای تمام‌وقت باید قادر باشد روزانه 15 دقیقه از اثر را در حدود 8 ساعت کاری زیرنویس و پیاده‌سازی کند.

در پروژه‌های بسیار حجیم از چندین مترجم همراه با سرپرست گروه برای تحویل به‌موقع سفارش بهره گرفته می‌شود.

2) زوج‌زبان:

هر بازاری در برخی جهت‌های زبانی با کمبود نیروی انسانی ماهر مواجه می‌شود؛ پس تأمین‌کنندگان خدمات زیرنویس فیلم مجبورند برروی برخی زوج‌زبان‌ها ضریبی تعیین کنند که بر ارزان‌ترین قیمت واحد افزوده می‌شود.

در ایران همچون ترجمه عادی متن بطور نوشتاری، مترجم ماهر فارسی به انگلیسی برای زیرنویس کمتر موجود است؛ همانطور که می‌دانید هر وقت تقاضا بر عرضه پیشی می‌گیرد، قیمت بالا می‌رود!

3) موضوع:

این مربوط می‌شود به میزان دشواری ترجمه. اجرای زیرنویس یک سریال عاشقانه پُر از جمله‌های عمومی فرق دارد با یک مستند علمی درباره نظریه ریسمان (کیهان‌شناسی!).

خُب وقتی مترجم در طول پروژه به سراغ مراجع مختلف برود تا مناسب‌ترین معادل‌ها را برای اصطلاح‌های فنی بیابد، به زمان بیشتری نیاز خواهد داشت و حتی به بازخوانی که در انتها یکبار نسخه نهایی را مرور و ویراستاری کند.

پس در اینجا هم ضرایب خاصی برای موضوع‌های تخصصی در نظر می‌گیرند تا سطح دشواری اثر جبران شود.

4) فشردگی:

الان کاری به رکورد تاریخی اِمینم ارباب رپ نداریم که حدود 1500 واژه در یک ترانه‌ 6 دقیقه‌ای از حنجره‌اش تولید کرد، به نظرتان یک فرد عادی فارسی یا انگلیسی‌زبان بطور میانگین با چه سرعتی در یک دقیقه صحبت می‌کند؟

100 واژه در دقیقه؟ 120 یا 150؟ بستگی به نیازش دارد. اصلاً یک زبان‌آموز در سطح متوسط با چه سرعتی می‌تواند گفتار را درک کند؟ می‌توانیم 90 واژه را معیاری حداقلی فرض کنیم.

برای نمونه، یک مصاحبه 67دقیقه‌ای میان آنتونی رابینز و ریموند دالیو از انگلیسی به فارسی در راوشید بطور شنیداری ترجمه کردیم که در مجموع 13200 واژه بود، خودتان حساب کنید:

به عبارتی میزبان و مهمان باهم حدود 200 واژه در دقیقه سخن گفتند (البته باید اعتراف کنیم به ندرت نفس می‌گرفتند!).

5) کیفیت صوت/تصویر:

توانایی مترجم هر چقدر هم که بالا باشد با دیدن فیلمی کهنه یا شنیدن گفتار مقطع یا نامفهوم به‌شدت تضعیف می‌شود.

وقتی نیاز به تکرار قسمت‌های زیادی از اثر چندرسانه‌ای باشد تا واژه‌های مبدأ بدرستی تشخیص داده‌ شوند، بسیاری از تأمین‌کنندگان خدمات زیرنویس بطور کلی از پذیرش پروژه پشیمان می‌شوند یا تقاضای دستمزد افزوده می‌کنند؛

پس یادتان باشد اثری که برای زیرنویس و پیاده‌سازی به مترجم می‌دهید حتماً در بهترین کیفیت ممکن برای فرایند دیداری/شنیداری قرار داشته باشد.

6) قالب مقصد:

بعضی استدیوهای دوبله فیلم از گروه ترجمه درخواست می‌کند که زیرنویس اثر چندرسانه‌ای را بطور مرتب همراه با ذکر زمانبندی گفتار شخصیت‌ها در فایل ورد تحویل دهد.

این کمی سخت‌تر از پیاده‌سازی متن در نرم‌افزارهای ویژه ترجمه زیرنویس خواهد بود، چون ظرافت‌های دوبله مانند هماهنگ‌سازی حرکات بدن و لب شخصیت‌ها بسیار بیشتر از آن است که بطور عادی زیرنویس شود.

با این حال، زیرنویس ویدئوها اغلب با پسوند .srt دیده می‌شود که در تمام پخش‌کننده‌های فیلم بشکل نواری در پایین صفحه نمایش داده می‌شود.

با وجود این، برخی از مشتری‌های سنّتی درخواست می‌کنند که متن زیرنویس بطور ثابت برروی صفحه ثبت و ماندگار شود، هر چند که فرصت بازنویسی متن با این کار از بین خواهد رفت.

نسخه‌برداری از این مطلب همراه با ذکر منبع مانعی ندارد.