توضیحات
اقتصاد ایران چگونه کار میکند؟ شاید با برداشتن کتاب حاضر با عنوان چرخدندههای پولاد در دستگاه اقتصاد و کمی ورق زدن آن، از خود بپرسید مطالبش تا چه حد به درد مخاطب ایرانی میخورد.
برروی یک طیف بسیار گسترده، دستوری یا آزاد بودنِ ساختار اقتصاد کشورها متفاوت میشود، همچنین سهم بخشهای دولتی و خصوصی از تولید و مصرف. همچنین، اقتصاد هر کشور در گذر زمان دگرگون میشود. چین امروزی و شوروی سابق به ترتیب پیش از سالهای 1978 و 1991 اقتصادهای دستوری داشتند.
همانطور که در کتاب چرخدندههای پولاد در دستگاه اقتصاد می خوانیم، گاهی شدت نوسانها در ملاکهای رایج اقتصادی در هر کشور عجیبوغریب به نظر میرسند، اما سازوکار این چرخدندههای پولاد در آرمانیترین حالت قرارست حول محورهای یکسان بچرخند: 1) رفع نیازهای انسان در جریان رشد و تکامل اجتماعی، 2) افزایش بهرهوری نهفته در رقابت برای کاهش قیمتها.
در این راستا، اقتصاد ایران آمیزهای از بازارهای آزاد بر پایۀ عرضه/تقاضا و نرخهای مصوب دولتی است. جاییکه تولیدکننده از حمایتهای دولتی در تأمین هزینهها برخوردار باشد، میبایست نرخهای مصوب فروش را رعایت کند. راهبری و تصمیمگیری در مورد چرخۀ تولید از لحاظ نوع محصولات/خدمات، نوع مصرفکنندگان و شیوههای آمادهسازی با مشارکت دوجانبۀ دولت و مردم انجام میشود.
اقتصاد ایران در هر کجای طیف آزاد تا دستوری که قرار داشته باشد، همچنان جدای از اقتصاد کشورهای دیگر نیست. تأثیرپذیری اقتصادها در چرخدندههای پولاد در دستگاه اقتصاد به ما نشان میدهد که باید بیاموزیم ضرباهنگ و جهت حرکت چرخدندههای اقتصاد جهانی چطور بر پیشبینیهای ما در مورد آینده بازارهای ایران اثر میگذارند، سپس تصمیمهای مالی درست و سازنده بگیریم، و از فرصتهای باارزش بهرهبرداری کنیم.
با وجود اینکه کشورها از لحاظ منابع طبیعی، فرهنگ، آیین، قوانین، تاریخ، موقعیت جغرافیایی و گرایش سیاسی دارای ساختارهای اقتصادی گوناگونی هستند، مفاهیم کلان مانند تولید ناخالص داخلی، نرخ بهره، قدرت خرید و تورم در اقتصادهای جهان یکسان هستند. برهمکنش میان آنها به خروجیهای کموبیش مشابهی منتهی میگردد. ما میتوانیم از رخدادهای گذشته درس عبرت بگیریم و تا جای ممکن از زیاندیدگی خود و دیگران در جامعه جلوگیری کنیم.
در کتاب چرخدندههای پولاد در دستگاه اقتصاد میبینیم که برخی بنیادهای مادیگرایانه محض در اقتصادهای غربی چطور به بروز فرازوفرودهای مالی از جمله در دهه 1930 موسوم به رکود بزرگ و بحران مالی سال 2008 منجر میشوند.
ما در طول ترجمه کتاب چرخدندههای پولاد در دستگاه اقتصاد سعی کردیم هر جا برای مخاطب معمولی در ایران نیاز هست، پاورقی توضیحی در همان صفحه درج کنیم تا در صورت نیاز بتوانند در منابع متنی دیگر بیشتر جستجو کنند. همچنین جدولی دوزبانه از اصطلاحهای پرکاربرد در انتهای کتاب قرار دادهایم تا معادلهای پیشنهادی برای ترجمههای مشابه ارائه شود و هم سرنخهایی برای پژوهشگران علاقمند به مطالعه در منابع زبان اصلی فراهم گردد.