جستجوی ناشر
انتخاب مناسب‌ترین ناشر برای فرایند چاپ کتاب بسیار حیاتی است. امروزه گسترۀ متنوعی از بازارهای پخش و فروش کتاب وجود دارد و بهترست هر نویسنده‌ای حتی پیش از شروع نگارش اثر خود درباره گزینه‌های مختلف مانند نشر دیجیتال و ناشرمولفی تحقیق کند.
خواه کاغذی یا دیجیتال، برمبنای مقاله دانشگاهی یا تجربه شخصی، انتشار هر کتاب نیازمند سرمایه، تخصص و مشاوره با یک ناشر است، به‌خصوص اگر کتاب‌اولی باشید. در مورد کتاب تان روراست باشید و به راههای مختلف برای فروشش فکر کنید، اما فرصت‌ها را با آزمون و خطا از دست ندهید.
صف انتظار
ناشر های سنتی بطور معمول تمایلی ندارند به آثار تازه‌کاران نگاه کنند و اغلب پشت تلفن به شما می‌گویند حجم سفارش‌های جاری زیاد است و فرصت کافی ندارند. اشتباه می‌کنند چون دنبال لقمه آماده می‌گردند.
ناشر حرفه‌ای کسی است که مولف پرفروش بسازد نه اینکه شکار کند. بنابراین یادتان باشد لزوماً نباید سراغ ناشر های فرسوده بروید چون مشهور شده‌اند.
یکی از معیارهای انتخاب می‌تواند سطح خلاقّیت ناشر باشد، کسی که در درجه اول دنبال پرورش ایده و یافتن نویسنده مناسب برای آن می‌گردد، نه اینکه به محصول کامل چشم دوخته باشد. این گونه ناشر های در حیطه خاصی دست به چاپ می‌زنند و لحاف چهل‌تیکه درست نمی‌کنند.
بطور کلی، کتاب تان را به جایی بسپارید که به هدف و موضوعش احترام می‌گذارد، نه اینکه روی احتمال فروش قضاوت می‌کند.
تکلیف کتاب تان را مشخص کنید
نشر سنتی و نشر دیجیتال هر کدام کارکردهای ویژه‌ای دارند. برای نمونه، چاپ یک مجموعه شعر از طریق ناشر موفق‌تر خواهد بود، اما کتاب آموزشی درباره آخرین فناوری‌های دنیا شاید واقعاً نیازی به تیراژ بالا و کاغذ رنگی نداشته باشد.
با این حال، خیلی از نویسنده‌های همه‌فن‌حریف که آثارشان را از نوشتن تا طراحی گرافیک روی جلد خودشان انجام می‌دهند، با ذهنیّتی تک‌بعدی خیال می‌کنند فروش کتاب شان با پرداخت کارمزدی به وبسایت فروشگاه‌های دیجیتال در بهینه‌ترین حالت ممکن انجام می‌شود.
ناشر را یک واسطۀ اضافی می‌بینند اما از پیش‌نیازها و واقعیت‌های بازار در مورد آثار خود غافل هستند. شاید هم تجربۀ خوشایندی از همکاری با ناشر های بی‌نظم و بدعهد نداشته‌اند. در این موارد، حق دارند!
در هر حال، ناشر با ناشر فرق می‌کند. اگر کتاب‌اولی نیستید و حسابی از لذت‌های مقدماتی سیر شده‌اید، هرگز کتابتان را به دلالِ «همه‌چی‌چاپ‌کن» ندهید که هزینه‌هایش را از شما دریافت می‌کند. در برابرش سودی جز افتخار دیدن نسخه چاپی به شما نمی‌دهد. عادلانه نیست که از فروش کتابی که خودتان تألیف کرده‌اید هیچ سهمی دریافت نکنید.
از این گذشته، کتاب شما قرارست بدست اعضای یک گروه به چاپ برسد که هر کدام تخصصی دارند و هر کدام تأثیری سازنده بر اعتبار کتاب و بازار فروشش می‌گذارند. اگر قرار نباشد تفاوتی بوجود آید، همان ناشرمولفی بهترین راه‌حل خواهد بود.
ناشر خود نباشید
بنابراین، در گام نخست باید تصمیم بگیرید آیا توانایی‌های ضروری را در این صنعت دارید تا بطور مستقل کتابتان را از طریق «ناشرمولفی» چاپ کنید؟ در غیراینصورت باید از ناشر انتظار داشته باشید وظایف زیر را انجام دهد:
1. نسخه دست‌نویس یا چکیده ابتدایی را تحویل بگیرد، مرور کند و در صورت پذیرش یک قرارداد مشارکت با شما امضا کند.
2. چنانچه خودتان سرمایه‌گذار هستید، تمام هزینه‌های فرایند چاپ را با شما در میان بگذارد.
3. با توجه به «شرایط پرداخت» مبلغی بابت دستمزد به شما بدهد و تعیین کند آیا این شامل درصدی از قیمت کتاب به ازای فروش هر جلد هم می‌شود یا نه.
4. متن کتاب را به ویراستارش بدهد و هر جا مورد توافق شماست از لحاظ دستوری، فنی و ادبی پالوده کند.
5. محتوای نهایی را در قالبی مخاطب‌پسند صفحه‌آرایی و طراحی گرافیک کند. همچنین مناسب‌ترین طرح‌های روی جلد را پیشنهاد دهد.
6. مراحل قانونی و اداری از جمله اخذ شابک، فیپا و مجوز را برای کتابتان تهیه کند.
7. کتاب را به چاپخانه‌ای باکیفیت و مقرون‌به‌صرفه بسپارد تا اثری منفی بر قیمتگذاری کتاب نگذارد.
8. مقداری از کتاب را وارد بازار پخش فروشگاهی کند و بقیه را در انبار نگه دارد.
9. با توجه به دایره نفوذی که در رسانه‌های جمعی دارد، کتابتان را تبلیغ و بازاریابی کند و در غرفه‌های نمایشگاهی و فروشگاهش معرفی کند.
10. ناشری که شبکۀ پهناوری از مخاطبان دارد به‌راحتی می‌تواند روی کتابتان نظرسنجی از مخاطبان انجام دهد و محتوایش را در رسانه‌های جمعی بازتاب دهد.
11. اگر بعدها بخواهید کتابتان را صوتی کنید، ویراست بعدی بنویسید، فیلمنامه اقتباسی بر مبنای آن تهیه کنید و خیلی کارهای دیگر، ناشر به دردتان خواهد خورد.
امضای قرارداد
اگر قرارداد منصفانه‌ای با ناشر امضا کنید و همه مراحل به خوبی پیش برود، باید انتظار داشته باشید که کتابتان در مراکز فروش کشور برای بازدید و خرید موجود باشد، البته نه به این معنی که در تک‌تک کتابفروشی‌ها یافت شود، بلکه ناشر خوب این امکان را دارد تا اثر را در حجم عمده به زنجیره‌های فروشگاهی بسپارد و بطور جزئی به مغازه‌های خرده‌فروشی هم بدهد.
درباره تجربه‌های خود در زمینه خودناشری یا سپردن کتاب به ناشرها به ما بگویید، از کدام بیشتر رضایت داشتید و کدام را در چه شرایطی به دیگران توصیه می‌کنید؟
نسخه‌برداری از این مطلب همراه با ذکر منبع مانعی ندارد.
مطالب مرتبط:
- کتاب های کاغذی; چرا حالا حالاها قرار نیست ناپدید شوند؟
- کتاب و قفسه رنگین کمانی – رویای کتابخانه رنگین کمانی من با عطف های وارونه
- کتابخوانی در ده گام; من اینطوری از خواندن کتاب لذت میبرم
- کتاب های قدیمی: عملیات تمیزکاری روی عتیقه‌های کتابخانه
- چاپ کتاب بطور مستقل و از راه قرارداد با ناشر چه تفاوت‌هایی باهم دارند؟
- آیا کتاب من در برابر نسخه برداری غیرقانونی در ایران محافظت می‌شود؟
- آیا چاپ کتاب به روش افست و دیجیتال بر یکدیگر مزیت‌هایی دارند؟
- چاپ مقاله در نشریه های معتبر: نکاتی مفید برای پژوهشگر درباره پرداخت های بین‌المللی
