بایگانی دسته بندی ها: ترجمه دانشگاهی

ده دلیل عمده که مقاله پژوهشی برای انتشار پذیرفته نمی‌شود

در رشته‌های علوم فنی و طبیعی، تنها سه مورد از 100 درخواست انتشار مقاله از زیر ذره‌بین هیئت تحریریه نشریه‌های بین‌المللی گذر می‌کنند و به چاپ می‌رسند. به عبارت دیگر، نرخ مردودی در این گونه مجله‌ها تا 97% بالا می‌رود!

حتی در مجله‌هایی که فرایند غربالگری نسبتاً آسان‌گیر است، نرخ پذیرش مقاله به‌ندرت از 40 درصد فراتر می‌رود. مردودی در دنیای انتشار محتوای دانشگاهی بسیار رایج است، هر چند انگیزه پژوهشگر را کاهش می‌دهد. چنانچه شما هم مقاله تحقیقی تازه‌ای داشته‌اید که مردود شده، مطمئن شوید که هیچ کدام از این اشتباه‌ها را هنگام ثبت مقاله در نشریه بعدی مرتکب نمی‌شوید. اگر هم اولین تجربۀ خود را برای درخواست انتشار سپری می‌کنید، این ده نکتۀ اساسی را رعایت کنید تا احتمال مردودی به حداقل ممکن برسد.

ارسال مقاله به یک مجله چه مراحلی دارد؟

دلایلی که مقاله‌های پژوهشی مردود می‌شوند بطور عمومی در دو دستۀ ویرایشی و فنی تقسیم‌بندی می‌شوند.

دلایل ویرایشی برای مردودی مقاله

در اغلب نشریه‌هایی که محتوا بدست گروه همتایان بازبینی می‌شود، هیئت تحریریه نخستین بخش از فرایند غربالگری مقاله‌های ارسالی است. در اینجاست که گروه تحریریه به مرور و بررسی موارد ارسالی می‌پردازد و سپس به دبیر هیئت تحریریه واگذار می‌کند. مقاله در شرایط زیر مردود می‌گردد:

1. نسخۀ پیش‌نویس در چارچوب هدف و گسترۀ مجله قرار نمی‌گیرد

هر نشریه دارای هدف و گسترۀ موضوعی بسیار دقیقی است که جزئیات آن در وبسایت رسمی نشریه به‌راحتی در دسترس عمومی قرار می‌گیرد. بطور کلی، پژوهشگران نوپا همین بخش را نادیده می‌گیرند و نوشته‌های خود را ارسال می‌کنند بدون در نظر گرفتن اینکه آیا موضوع پژوهش به آن نشریه و مخاطبان ارزشی می‌افزاید یا خیر.

بنابراین باید درباره هدف و گستره نشریه‌ای که می‌خواهید مقاله‌تان را در آن چاپ کنید اطلاعات کسب کنید. در واقع، روش بهتر این است که فهرستی از نشریه‌ها را یادداشت کنید و از اولین موردی شروع کنید که بیشتر از بقیه به موضوع پژوهش شما مرتبط می‌شود.

مقاله‌ام به خاطر کیفین پایین رد شده، چه کار کنم؟

2. مقاله توسط مجله‌ای دیگری در حال بررسی است

نشریه‌ها هرگز از مقاله‌ای که در حال بازبینی در نشریه‌ای دیگر باشد استقبال نمی‌کنند. بسیاری از نشریه‌ها بطور واضح در شیوه‌نامه ارسال درخواست اشاره می‌کنند که از پذیرفتن مقاله‌ای که جای دیگری در حال بررسی باشد معذور هستند.

3. نگارش قابل‌فهم نیست

این حالت زمانی رخ می‌دهد که متن بیش از اندازه حاوی اصطلاح‌های فنی یا انگلیسی ضعیف باشد. نشریه‌ها تمایل دارند که مقاله‌ها با زبانی ساده و روان نوشته شوند، تا از درک آن از سوی خوانندگان مطمئن شوند. دلایل دیگر مانند ایراد جمله‌بندی، دستوری، املایی و نبود برخی عناصر متنی مهم مثل مراجع، فهرست نویسندگان، جداول و اشکال اغلب باعث می‌شود که نشریه‌ها بدون معطلی مقاله‌ای را رد کنند.

ارسال مقاله به یک مجله چه مراحلی دارد؟

4. عدم انطباق با سبک نگارش مجله

هر نشریه‌ای برای خودش مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها دارد که معمولاً شیوه‌نامه نامیده می‌شود. این دربرگیرندۀ شیوه فهرست‌بندی مراجع، نوع و اندازۀ قلم، مقدار حاشیه صفحه، فاصله بین سطرها و جزئیات دیگر می‌شود. پیروی نکردن از معیارهای تعیین‌شده توسط نشریه رایج‌ترین علت مردودی مقاله‌های دانشجویان تازه‌کار به شمار می‌رود.

دلایل فنی برای مردودی مقاله

در اغلب مواقع، دلایل فنی به روش‌هایی مربوط می‌شود که پژوهش طبق آنها انجام شده است. بر خلاف دلایل ویرایشی، این دسته شاید به زمان طولانی برای اصلاح نیاز داشته باشد و پژوهشگر مجبور شود تمام زحماتش را از صفر شروع کند.

نکاتی درباره پرداخت‌های بین‌المللی مربوط به ثبت و چاپ مقاله

در اینجا به شایع‌ترین دلایل فنی که مقاله‌ها مردود می‌شوند اشاره می‌کنیم:

5. مقاله هیچ ارزش علمی به مجله نمی‌افزاید

گاهی یافته‌های پژوهش جذابیتی برای نشریه‌ها ندارد، به‌ویژه زمانی که این یافته‌ها هیچ نقشی در پیشبرد رشتۀ تخصصی ایفا نکند. در این صورت، مقاله به احتمال قوی مردود می‌شود.

6. فرضیۀ ناواضح

فرضیه یعنی جمله‌ای که پژوهشگر بر اساس تحقیقی در گذشته بیان می‌کند. سپس، فرضیه بر مبنای کار پژوهشی ثابت می‌شود که آیا حقیقت دارد یا خیر. چنانچه مقاله‌ای نتواند فرضیه واضحی مطرح کند یا حول محور فرضیه‌ای بچرخد که پیش از آن در مقاله‌های دیگر بررسی و اثبات شده باشد، نشریه‌های علمی به احتمال زیاد مقاله را رد می‌کنند.

+5 گنجینه آنلاین برای دریافت مقاله انگلیسی رایگان

7. کمبود شواهد پشتیبان

در این حالت، داده‌هایی که در طول پژوهش گردآوری شده آنقدر کافی نیست که بتواند به نتیجه‌ای که در مقاله مطرح شده رسید. این اتفاق بطور معمول زمانی می‌افتد که اندازه نمونه بیش از حد کوچک است یا گروه کنترل بطور شفاف تعریف نشده باشد. اگر داده‌ها نتوانند از فرضیه پشتیبانی کنند، مقاله بطور گریزناپذیری مردود خواهد شد.

8. تحلیل کم‌مایه

تحلیل آماری برروی نتایج همان آخرین پله نردبان هنگام اجرای پژوهش محسوب می‌شود. با این حال، انتخاب تکنیک آماری درست برای تحلیل نتایج می‌تواند دشوار باشد. تحلیل غلط و به کار بردن تکنیک نادرست باعث می‌شود که شک و شبهه در نتایج بوجود آید.

چگونه مناسب‌ترین مجله‌ خارجی را برای چاپ مقاله پیدا کنم؟

روش‌شناسی اشتباه

به‌کارگیری روش‌های پژوهشی قدیمی در حالی که روش‌های جدیدتر موجود باشد و بتوان به نتایج دقیق‌تری رسید اغلب به مردودی مقاله منتهی می‌گردد. در نهایت امر، نتیجه‌گیری دچار انحراف می‌شود زیرا روش‌شناسی تازه‌تری برای پدیده‌های امروزی وجود داشته است.

10. نتیجه غیرقطعی

اگر نتایج مقاله ناتمام به نظر برسند یا قادر نباشند به پرسش مطرح شده در فرضیه پاسخ دهند، مقاله به احتمال قوی‌تری نسبت به علت‌های دیگر به خاطر همین نقص مهر مردودی خواهد گرفت.

 

نسخه‌برداری از این مطلب همراه با ذکر منبع مانعی ندارد.

ویژگی‌های یک چکیده خوب برای مقاله چیست؟

ارسال مقاله به یک مجله چه مراحلی دارد؟

انتشار تولیدات علمی در مجله‌های معتبر از دید جامعه دانشگاهیان بسیار بااهیمت است، چون به غنای دانش موجود برای اهالی آن حوزه می‌افزاید و هم سوابق پژوهشگر را مستند می‌کند. پس از ماه‌ها تلاش وقتی نگارش مقاله یا پایان‌نامه خود را کامل کنید وارد فرایند چاپ می‌شوید. برای شروع باید مناسب‌ترین مجله را با توجه به نوع مقاله، زمینه تخصصی، مراجع، اهداف، حوزه فعالیت و ضریب تأثیر نشریه انتخاب کنید.

اگر مراحل چاپ را بدرستی انجام دهید، بدون شک به مخاطبان مورد نظر خود خواهید رسید. فقط یادتان باشید مقاله را همزمان برای چند مجله ارسال نکنید، چون امکان دارد از دو جا پذیرش بگیرید و این کار چندان اخلاقی نیست. در عوض، مجله‌های مورد علاقه خود را به ترتیب اولویت فهرست کنید و در صورت مردودی بصورت نوبتی ارسال کنید.

مطلب مرتبط: ویژگی‌های یک چکیده خوب برای مقاله چیست؟

پس از یافتن بهترین مجله، پیش‌نویس خود را با نیازمندی‌های ساختاری و محتوایی مجله تطابق دهید. یک نامۀ درخواست شیوا و گیرا و همینطور رزومه تحصیلی مرتب می‌تواند احتمال قبولی مقاله را در مجله‌های رده‌بالا افزایش دهد.

مشاوره

از استادان، مربیان و حتی هم‌کلاسی‌های قدیمی‌تر بخواهید که مقاله‌تان را مرور کنند و نظر بدهند. این بررسی می‌تواند سبک نگارش، نارسایی‌های مفهومی، اشکال‌های جمله‌بندی، اصطلاح‌های فنی و غلط‌های املایی را پوشش دهد. استادان دانشگاه می‌توانند تشخیص دهند آیا مقاله‌ای پیش از ارسال برای چاپ دارای موضوعی بااهمیت در رشته‌ای خاص هست یا نه، و آیا اصلاً بار علمی کافی را برای پذیرش در مجله‌ای با ضریب تأثیر بالا دارد یا نه.

بررسی سرقت ادبی

مجله‌های علمی در مورد دزدی از آثار دیگران بی‌رحمانه واکنش نشان می‌‌دهند، چون این کار یعنی لگدمال کردن اصول اخلاقی در انتشار محتوا. بنابراین شک نکنید هر گونه نشانه‌های سرقت ادبی بی‌درنگ مردود می‌شود و گاهی شاید به شکایت رسمی هم منجر شود. وقتی شهرت خود را در مقام نویسندۀ پژوهشگر به خاطر سرقت ادبی لکه‌دار کنید، در پایگاه‌های خاصی ثبت می‌شود و دیگر قادر نخواهید بود در مجله‌های معتبر درخواست چاپ دهید.

مطلب مرتبط: 5+5 گنجینه آنلاین برای دریافت مقاله انگلیسی رایگان

صفحه‌آرایی و گرافیک

عناصر گرافیکی مانند نمودارها، تصاویر، اشکال و جداول برای فهماندن یافته‌های آماری و داده‌های خام به خوانندگان حیاتی هستند. هر مجله‌ای در مورد صفحه‌آرایی و طراحی گرافیکی دارای دستورالعمل ویژه‌ای است و آماده‌سازی آن اغلب پرزحمت و زمانبر می‌شود. بنابراین پیش از ارسال پیش‌نویس مقاله‌های علوم پایه و فنی مطمئن شوید که تمام نیازمندی‌های مجله را رعایت کرده‌اید.

بازخوانی کارشناسی

این مرحله بخشی از فرایند ارسال مقاله است که در آن فردی متخصص در همان رشته تحصیلی یکبار متن را مرور می‌کند و تصمیم می‌گیرد آیا برای چاپ مناسب است یا نه. این بازخوان‌ها یا همان peer reviewer به بررسی صحت محتوایی، اهمیت پژوهش و اصالت موضوع می‌پردازد و شاید پیشنهادهایی برای بهبود پیش‌نویس ارائه دهد. بر اساس توصیه‌های هیئت بازخوانی و دبیر مجله، امکان دارد مقاله‌ای برای بازنویسی به نویسنده فرستاده شود یا اینکه بطور کلی رد شود.

مطلب مرتبط: مقاله‌های دانشگاهی برمبنای چه معیارهایی ارزیابی کیفی می‌شوند؟

ارسال نهایی

وقتی پیش‌نویس بطور کامل آماده شود، باید مقاله را همراه با یک نامه رسمی به مجله ایمیل کنید. البته برخی مجله‌ها از شما می‌خواهند یک حساب کاربری افتتاح کنید و ارسال را از طریق وبسایت انجام دهید. سعی کنید از طریق ایمیلی با دامنه دانشگاهی با مجله مکاتبه کنید و همین نشانی را در مقاله درج کنید. این به اعتبار و جدیت شما اضافه خواهد کرد.

خان هفتم چاپ

شمار بسیار اندکی از مقاله‌ها فوراً در مجله‌های رده‌بالا پذیرفته می‌شوند و این هم فقط از عهده پژوهشگران خبره برمی‌آید که قبلاً آثار دیگری به همان نشریه فرستاده‌اند. بنابراین اگر تازه‌کار هستید به هیچ وجه با دیدن پاسخ اولیه مجله آشفته نشوید.

چنانچه مقاله از سوی مجله به شرط برخی اصلاحات پذیرفته شود، سردبیر تحریریه از شما سوالاتی در متن می‌پرسد و پیشنهاد‌هایی برای بازنویسی می‌دهد. به درخواست‌های مجله احترام بگذارید و انتقاد سازنده را با آغوشی باز بپذیرید. این افراد اغلب بدون ذکر نام با شما در ارتباط هستند و هیچ نیّت شخصی ندارند.

مطلب مرتبط: نکاتی درباره پرداخت‌های بین‌المللی مربوط به ثبت و چاپ مقاله

در مقابل، اگر مقاله به علت ناهمخوانی با دستورالعمل‌های مجله رد شود، نااُمید نشوید. مردودی همیشه بدین معنا نیست که مقاله بدی نوشته‌اید، شاید جای نامناسبی را برای چاپ انتخاب کرده‌اید. در این شرایط دو راه دارید: 1) ساختار و محتوا را دوباره باتوجه به درخواست سردبیر تغییر دهید و دوباره به همانجا بفرستید، 2) ایرادهای واضح از لحاظ نگارش و مفهومی را برطرف کنید و برای مجله دیگری اقدام کنید.

مطلب مرتبط: مجله‌های دانشگاهی چگونه در سامانۀ نمایه‌سازی علمی (ISI) ارزیابی می‌شوند؟

 

نسخه‌برداری از این مطلب همراه با ذکر منبع مانعی ندارد.

 

 

ترجمه شاید علم محض نباشد اما شاخه‌ای هنری است که در سطح نوشتاری هم به مهارت‌های ذهنی چندبعدی احتیاج دارد. دانشجویان رشته مترجمی زبان در هر مرکز آموزش عالی می‌بایست از همان ابتدا تسلط کاملی به زبان‌های مورد نظر داشته باشند و تا نیمسال آخر فقط به یادگیری اصول و روش ترجمه و مبانی زبانشناسی بپردازند.

با این حال، بسیاری از مترجم‌های تازه‌کار و علاقه‌مندان به این رشته بدون پیش‌زمینه و آمادگی کافی پا به این عرصه می‌گذارند و از همان آغاز چندین گام از همکلاسی‌های خود عقب می‌مانند. به همین خاطر، دروس و برنامه‌های تمرینی در طول ترم اول حول محور مهارت‌های پایه مانند مکالمه و نگارش درست می‌چرخد.

از سوی دیگر، دانستن دو زبان از دوران کودکی هرگز فرد را به مترجمی حرفه‌ای تبدیل نمی‌کند. برخی درس‌ها را می‌توان از آثار گذشته آموخت، اما بقیه تجربه‌های حل‌مسئله در دنیای ترجمه از راه آزمون و خطای عملی بدست می‌آیند. هر جمله‌ای که مترجم از زبانی به زبان دیگر وصل می‌کند، مسیرهای نورونی تازه‌ای در شبکه‌ عصبی مغز ساخته می‌شود.

گلچین کتابشناسی

فارغ‌التحصیلان رشته مترجمی زبان انگلیسی و مطالعات ترجمه به احتمال قوی کتاب‌های پیشنهادی اینجا را به عنوان دروس تخصصی یا تکمیلی در طول سالهای تحصیل در دانشگاه مطالعه کرده‌اند. با این حال، آن دسته از علاقه‌مندانی که از رشته‌های مشابه مانند آموزش زبان و ادبیات زبان وارد حوزه ترجمه می‌شوند، حتماً از مطالب مفید این کتاب‌ها بهره‌مند خواهند شد.

اُمیدواریم در فرصت‌های بعدی به نقد، معرفی و نمونه‌خوانی این آثار بطور جداگانه در وبلاگ راوشید بپردازیم.

 

1. درآمدی به اصول و روش ترجمه، کاظم لطفی‌پور ساعدی، 239 صفحه، چاپ 1387، مرکز نشر دانشگاهی

 

2. اصول و روش ترجمه، حسین ملانظر، 113 صفحه، چاپ 1380، سمت

 

3. اصول و روش کاربردی ترجمه، اسماعیل سعیدان، 184 صفحه، چاپ 1392، نشر رهنما

 

4. آموزش ترجمه، حسن هاشمی میناباد، 233 صفحه، چاپ 1394، مرکز نشر دانشگاهی

 

5. ترجمه مکاتبات و اسناد: رحیم اصلانزاده، جلدهای (1) و (2)، 258+239 صفحه، چاپ 1394، سمت

 

6. ترجمه متون ادبی، علی خزاعی‌فر، 225 صفحه، چاپ 1392، سمت

 

7. مترجم خود باشید، پرویز مصلی‌نژاد، محمدرضا اربابی، فاطمه صالحی‌مقدم، 296 صفحه، چاپ منتشران اندیشه

 

8. از پست و بلند ترجمه، کریم امامی، عبدالحسین آذرنگ، جلدهای (1) و (2)، 264+427 صفحه، چاپ 1385، نشر نیلوفر و تجریش

 

9. ترجمه‌کاوی، بهاالدین خرمشاهی، 616 صفحه، چاپ 1391، نشر ناهید

 

10. نخستین درس‌های ترجمه، فرزانه فرحزاد، 96 صفحه، چاپ 1388، مرکز نشر دانشگاهی

نسخه‌برداری از این مطلب همراه با ذکر منبع مانعی ندارد.

 

 

آیا ترجمه ماشینی روزی جایگزین ترجمه انسانی خواهد شد؟

ترجمه در سطح کلان ابزاری بنیادی برای برقراری ارتباط میان دولت‌ها و شرکت‌های بازرگانی با مردم و مشتریان است. برای انجام ترجمه‌های عادی یا به مترجم‌های مستقل مراجعه می‌شود یا به بنگاه‌های ترجمه. با این حال، در سالهای اخیر رقیب تازه‌ای در صنعت ترجمه ظهور کرده که در برخی حوزه‌ها و در برخی زوج‌زبان‌ها هر روز محبوب‌تر می‌شود.

ترجمه ماشینی در چند دهه گذشته بطور چشمگیری گسترش پیدا کرده و اکنون به برهه‌ای رسیده که اغلب دانشجویان از خدمات ترجمه ماشینی برای انجام تکالیف مربوط به خود در زبان‌های خارجی بهره می‌گیرند. در این مطلب می‌‌خواهیم به پنج دلیل عمده‌ای بپردازیم که چرا ترجمۀ ماشینی به این زودی‌ها قادر نخواهد بود جای مترجم‌های انسانی را بگیرد.

مطلب مرتبط: ترجمه ماشینی عصبی چیست؟

ترجمه انسانی

در ظرف چند سال گذشته، هر چه برنامه‌های یادگیری درباره محتوای واژگانی پیشرفت می‌کند مترجم‌های ماشینی هم دقیق‌تر می‌شوند. دلیلش همان دگرگونی خیره‌کننده فناوریِ محاسبات رایانشی است که هر صنعتی را به فکر بهره‌گیری از هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی برای بهبود کارایی می‌اندازد. به نظر می‌رسد شرکت‌هایی مانند گوگل و مایکروسافت در مورد توسعه ترجمه خودکار بی‌اندازه جدی هستند.

این روزها ماشین‌ها در کارخانه‌ها و دفاتر مختلف دارند جایگزین آدم‌ها می‌شوند و این روند به مرور زمان بی‌رحمانه‌تر هم خواهد شد. با این حال، کسی با اطمینان نمی‌گوید که ترجمه انسانی بطور کامل جایش را به مترجم‌های ماشینی خواهد داد. پرسش زیربنایی این است که مترجم‌های ماشینی چقدر کارا هستند و آیا می‌توانند مترجم‌های انسانی را بیکار کنند؟ کدام از لحاظ کیفیت بهتر است؟ پاسخ چندان سخت نیست. ماشین هرگز قادر نخواهد بود حتی از لحاظ سرعت یادگیری انسان را شکست دهد چه برسد به دقت و کارایی. بگذارید در ادامه به پنج دلیل آشکار اشاره کنیم که چرا مترجم ماشینی هیچ وقت موفق نمی‌شود جای مترجم انسانی را بگیرد.

1) ماشین نمی‌تواند فرهنگ‌ها را درک کند

هیچ راهی برای برنامه‌ریزی ماشین وجود ندارد تا ریزه‌کاری‌های فرهنگی را درک کند. فرهنگ در کشورهای مختلف دارای ترکیب واژگانی متفاوتی است و رابطه یک‌به‌یک با فرهنگ‌های دیگر ندارد. ماشین‌ها آنقدر پیچیده نیستند که اصطلاح‌های عامیانۀ تازه و حتی در برخی مواقع اسامی خاص را تشخیص دهند. در مقابل، گویشوران بومی هر زبان که به بافت فرهنگی و معناهای چندگانه واژگان به اندازه کافی آشنا هستند و در بطن جامعه زندگی می‌کنند، به‌راحتی معادل‌های مناسب را برای هر ترکیب فرهنگی جدیدی در زبان مقصد پیدا می‌کنند.

در حوزه ترجمه شفاهی، برخی واژه‌ها املای یکسانی دارند اما وقتی در لهجه‌های مختلف بطور متفاوتی تلفظ می‌شوند معنای ضمنی دیگری می‌گیرند. تنها یک مترجم انسانی می‌تواند این جزئیات را تشخیص دهد و از معادلیابی تحت‌اللفظی پرهیز کند. سرعت یادگیری ماشین آنقدر نیست که با آهنگ ابداع واژگان فرهنگی با معناهای بی‌سابقه برابری کند. مترجم انسانی آنقدر در فرهنگ و رسانه‌های مربوط به آن غرق می‌شود که در هر لحظه می‌تواند معناهای قدیمی را از معناهای امروز متمایز کند.

مطلب مرتبط: آیا ترجمه ماشینی روزی جایگزین ترجمه انسانی خواهد شد؟

2) ماشین نمی‌تواند واژه را به بافتار متن ربط دهد

در هر زبانی، واژگانی چندپهلو وجود دارد که ترجمه‌اش برای ماشین دشوار می‌شود، به‌خصوص در متون ادبی و مطبوعاتی که باید ابتدا بافتار تعیین شود و بعد مفهوم واقعی واژه‌ها شناسایی گردد. برخی عبارت‌ها و جمله‌ها حتی برای انسان هم در نگاه نخست ترجمه‌ناپذیر به نظر می‌رسند چه برسد به ماشین‌ها. برای نمونه، اگر ماشین بخواهد عنوان فیلم Fifty Shades of Gray را به فارسی ترجمه کند، بدون شک دچار دوگانگی می‌شود: 1) پنجاه ته‌رنگ خاکستری، 2) پنجاه ته‌رنگ گری (آخرین کلمه به نام قهرمان داستان اشاره می‌کند و جناس تام است).

البته در سالهای اخیر، ترجمه ماشینی به سبک آماری (SMT) پیشرفت‌های حیرت‌انگیزی کرده است و ماشین برای مثال ارتباط خوبی میان معادلیابی واژگان تخصصی پزشکی و بافتار متن برقرار می‌کند. با این حال، اگر متنی رسمی سرشار از واژگان نوترکیب تخصصی را به ماشین بسپاریم، بی‌دقتی‌هایی در زبان مقصد دیده خواهد شد که درک مخاطب را به هم می‌ریزد و گاهی جمله‌ها معنای منطقی ندارند.

3) محلی‌سازی ماشین برای زبان‌های مختلف دشوار است

عبارت‌های تازه بسته به لهجه هر روز به هر زبانی معرفی می‌شوند. مترجم ماشینی قادر نیست همگام با انسان در  جریان این تحولات قرار بگیرد. از آنجا که ماشین به اصول محلی‌سازی و زیروبم هر زبان آشنا نیست، مجبور می‌شود بطور منظم عبارت‌های جدید را بر مبنای بسامد آنها در بافتارهای جدید بیاموزد تا بتواند معادلیابی درستی اجرا کند.

وقتی می‌گوییم «بیاموزد» به معنای پردازش داده‌های جدید ذخیره‌شده در حافظه سخت است، نه هوش انسانی. به عبارت دیگر، ماشین باید بطور مداوم با الگوریتم‌های تازه برنامه‌نویسی شود و همین بسیار پرزحمت و زمانبر خواهد بود.

4) ماشین نمی‌تواند سبک و لحن را بازتولید کند

هر سند نوشتاری دارای سبک و لحنی متفاوت است؛ امکان دارد شعرگونه باشد، طنز یا تبلیغاتی. ماشین از تشخیص اینها عاجز می‌ماند. تنها مترجم انسانی قادرست واژگانی متناسب با آن سبک و لحن بسازد، چون مسئله در اینجا دیگر یافتن نیست بلکه ساختن است.

بطور خاص، متن‌های ادبی و مطبوعاتی همیشه برای ماشین چالش‌برانگیز می‌شود. مترجم انسانی ماهر و حرفه‌ای بطور طبیعی روح متن را درک می‌کند و ترجمه در زبان مقصد بوی ربات نمی‌دهد.

5) ترجمه بدون ویرایش انسانی کامل نمی‌شود

به یک جمله فارسی یا هر زبان که مادرزادی آموخته‌اید نگاه کنید. اگر الفبای تمام واژه‌ها را کمی جابه‌جا گذاشته باشند باز هم تداخلی در فهم ایجاد نمی‌شود. حالا فرض کنید مترجم ماشینی با غلطی املایی یا دستوری در زبان مبدأ روبرو شود. ماشین‌ها از هوش مصنوعی بهره می‌برند که هر روز بیشتر از دیروز رشد می‌کند. با این حال، هوش ماشینی به گرد پای انسان هم نمی‌رسد.

بله، درست است که ماشین‌ها حافظه قوی‌تر و سرعت بالاتری در پردازش دارند، اما اینها همگی به تولید نسخه‌ای ابتدایی از ترجمه هر متن کمک می‌کند. بعد از اینکه خروجی ماشین بیرون بیاید، بازخوان انسانی و ویراستاران حرفه‌ای باید متن را بررسی و با توجه به هدفی که دارند بازنویسی کنند. مشکل اینجاست که گاهی فرایند ویراستاری انسانی روی نسخه ماشینی از خود ترجمه انسانی مستقیم به‌مراتب پرزحمت‌تر و هزینه‌برتر می‌شود!

 

نسخه‌برداری از این مطلب همراه با ذکر منبع مانعی ندارد.

 

 

مقاله‌ام به خاطر کیفیت پایین رد شده، چه کار کنم؟

هر دانشجو یا پژوهشگری دست‌کم یکبار تجربه نگارش مقاله‌ای را داشته که از طرف یک مجله‌ علمی پرتیراژ مردود می‌شود. در اینجا گزینه‌های مختلفی وجود دارد:

1.  به سختگیری مسئولین نشریه بطور کتبی شکایت کنید،
2. مقاله را بازنویسی و دوباره به همان‌جا ارسال کنید،
3. مجله مناسب دیگری پیدا کنید. داده‌های حاصل از کوشش تحقیقاتی و دانشگاهی ارزشمند است و بالاخره باید در جایی منتشر شود.

مطلب مرتبط: ویژگی‌های یک چکیده خوب برای مقاله چیست؟

چرخۀ انتشار مقاله‌های علمی همیشه تکرارشونده بوده است. اول باید نسخه پیش‌نویس را آماده کنید چند بار مورد بازخوانی و ویراستاری قرار دهید. سپس از همکاران، هم‌رشته‌ای‌ها و کارشناسان موضوع نظرخواهی می‌کنید. در مرحله بعد، باید متن را به جایی برای ترجمه تخصصی به زبان مجله بدهید. در جهانی آرمانی، چنین محصول پالوده‌ای بی‌تردید باید در اولین درخواست چاپ شود. با این حال، شواهد نشان می‌دهد 21% از مقاله‌های انگلیسی بدون آنکه توضیحی داده شود بلافاصله رد می‌شوند؛ حدود 40% از مقاله‌ها پس از مرور و بررسی از سوی هیئت‌تحریریه مجله مردود اعلام می‌شوند.

راهکارها

با توجه به اینکه حتی نابغه‌های دانشگاهی هم ناگزیر با چنین تجربۀ تلخی روبرو می‌شوند، مقاله‌نویسان یا مترجمان آنها نباید نگران این باشند که از مردودی جلوگیری کنند. بلکه باید بدانند پس از چنین اتفاقی چه چاره‌های مفیدی وجود دارد. همانطور که بالاتر اشاره شد، برخی مقاله‌ها پیش از آنکه مرور شوند به خاطر موضوع نامرتبط از صف پذیرش بیرون می‌روند. در چنین شرایطی وقت را از دست ندهید و فوراً مجله‌های دیگری برای درخواست چاپ بیابید.

گذشته از نگارش ضعیف در زبان اصلی، گاهی علت مردودی به ترجمه ناشیانه مربوط می‌شود. در این حالت اگر مترجم نتواند کاری برایتان انجام دهد، مجبور می‌شوید هزینۀ جداگانه‌ای برای بازنویسی در جایی دیگر پرداخت کنید. چنانچه مسئولان مجله برایتان نظرها یا ایرادهایی درباره متن فرستاده باشند، بسیار سودمند خواهد بود. حتی اگر مقاله در آنجا منتشر نشود، باز هم سرنخ‌های خوبی در اختیار دارید تا محتوای مقاله را بهبود دهید. در اینجا به پنج اقدام‌ رایج پس از مردودیِ مقاله می‌پردازیم:

1) ارسال شکایت‌نامه

هر نشریه‌ای برای خودش سیاست‌ها و ضوابطی برای پاسخگویی به شکایت در مورد تصمیم‌های پذیرش یا رد مقاله دارد. در مقام نویسنده و پژوهشگر که وقت و انرژی گران‌بهایی برای نگارش صرف کرده‌اید، باید از حقوق‌تان دفاع کنید، اما شکایت را بر اساس منطق پیش ببرید نه احساسات لحظه‌ای.

اگر سوءتفاهم یا خطایی خاص باعث شده تا هیئت‌تحریره برچسب مردودی به مقاله‌ بزند، منظورتان را از آن قسمت‌ها خیلی واضح و مودبانه توضیح دهید بدون آنکه به شخصیت مسئولین مجله بی‌احترامی کنید یا جنجال بیهوده راه بیاندازید.

البته فراموش نکنید شکایت‌هایی که در مورد حوزه مطالعاتی نشریه یا میزان اثرگذاری مقاله‌تان در رشته‌ای اختصاصی باشد معمولاً به نتیجه‌ای نخواهد رسید. این پیش‌نیازها بطور کلی برای تمام درخواست‌ها رعایت می‌شود و اغلب در وبسایت هر نشریه گوشزد شده است.

2) ارسال دوباره به همان مجله

مجله امکان دارد درخواست اولیه برای چاپ مقاله را رد کند ولی در نامه‌ای از شما بخواهد ایرادهای مشخصی را برطرف کنید و متن را دوباره بفرستید. اگر واقعاً دوست دارید در همان مجله چاپ شود، چاره‌ای نیست جز اینکه قواعد سختگیرانه را رعایت کنید و سراغ گزینه‌های دیگر نروید. یادتان باشد برخی مجله‌ها در نامه مردودی بطور صریح اشاره می‌کنند که هر گونه نسخۀ ویراسته از مقاله را در آینده قبول نخواهند کرد. بنابراین بیهوده پافشاری نکنید و در عوض به دنبال مجله متفاوتی بگردید.

3) بازنویسی و ارسال به مجله‌ای دیگر

سومین راهکار تا اینجا از همه رایج‌تر است. بسیار بادقت و موشکافانه به بررسی نظرهای مجله بپردازید و نسخه پیش‌نویس مجله را از هر گونه ایراد پاک کنید. سپس به مجله دیگری درخواست چاپ بفرستید. البته حواستان باشد جزئیات مربوط به نامه و مشخصات مقصد جدید را اصلاح کنید.

مطلب مرتبط: مجله‌های دانشگاهی چگونه در سامانۀ نمایه‌سازی علمی

4) ارسال به مجله‌ای دیگر با همان شکل

این گزینه بسیار آسان به نظر می‌رسد ولی همیشه جواب نمی‌دهد. وقتی ایرادهایی که مجله‌ای دیگر مطرح کرده پیش خودتان نادیده بگیرید، یعنی در درجه اول وقت و زحمت خودتان را برای درخواست و انتظار برای چاپ هدر داده‌اید. بعضی از نظرهای هیئت‌تحریریه به احتمال قوی می‌تواند کیفیت مقاله را افزایش دهد، حتی اگر بقیه ایرادها منصفانه نباشد.

ممیزهای تازه‌کار در هر نشریه معمولاً روی قسمت‌های خاصی کلید می‌کنند، بنابراین فرصت دارید این گونه مسائل را پیشاپیش برای ارسال به مجله‌های دیگر رفع کنید. جالب است بدانید نسخه دست‌نویس یک مقاله شاید در مجله‌های مختلف توسط افراد یکسانی مرور و بررسی شوند. پس اگر رغبت نکرده باشید تغییری در مقاله بدهید، شک نکنید که رأی آنها هم عوض نخواهد شد!

5) مقاله را چال کنید

یعنی چی؟ مقاله را گوشه‌ای از کشوی میز تحریر رها کنید. این تصمیم شاید از راحت‌طلبی ریشه بگیرد، چون دیگر حوصله ندارید به جایی درخواست مجدد بدهید. با این کار هیچ خدمتی به جامعه علمی و دانشگاهی نخواهید کرد. اطلاعات و یافته‌هایی که گردآوری کردید شاید به درد پژوهشگران دیگر بخورد، شاید پنجرۀ تازه‌ای در تحقیقات آن رشته باز کند.

با اینکه این روزها سخت می‌توان کمبود اطلاعات در رسانه‌ها را باور کرد، اما نشر مطالب علمی در قالب مقاله یا کتاب هنوز با کمبود مقداری مواجه است.

 

نسخه‌برداری از این مطلب همراه با ذکر منبع مانعی ندارد.

کلیدواژگان: مقاله, ترجمه تخصصی, دانشجو, مجله علمی, دانشگاهی